Even voorstellen
Wie ben ik?
Als me zo ziet staan op die foto hierboven, denk je misschien. Dat is iemand met veel zelfvertrouwen en hij heeft vast veel plezier in zijn leven met veel gezonde relaties. Dit is nu wel ook wel zo, maar dit is niet altijd zo geweest.
Ik zal een deel van mijn verhaal hier vertellen, zodat je een beeld krijgt van de processen die ik heb doorlopen en waarvan je dan misschien denkt. Ik heb ook angsten of voel me depressief, of het gevoel dat je er niet bij hoort. Wat zich bijvoorbeeld uit in vermijdings- of vluchtgedrag in bijvoorbeeld verslavingen of in je terugtrekken.
Mijn leven begon perfect. Ik werd geboren op een boerderij met lieve en zorgzame ouders en zus. Ik was blond, blauwe ogen, straalde plezier uit en lachte veel. Ik stond altijd positief in de aandacht. Echter na 22 maanden liep ik brandwonden op. Mijn borst en linker-bovenarm zagen eruit als Mars. Ze waren fel pimpelpaars en rood met witte vlekken. Geen grap! Fysiek had ik er niet zo veel last val. Maar de manier hoe mensen mij bekeken en benaderden zodra ik mijn t-shirt uitdeed was heftig. Van geschrokken reacties tot hun afschuw aan mij kenbaar makend en opmerkingen als: “Wat ben jij eng of lelijk!” kwamen mensen op mij af. Ik kan inmiddels met droge ogen vertellen dat mensen hiermee ver over mijn grenzen heen gingen. Ik werd niet meer gezien als mens maar eerder een melaats. Tot m’n 18de was dit het heftigst, hierdoor was ik al mijn eigenwaarde, zelfvertrouwen en zelfliefde kwijtgeraakt.
Ik was bang geworden voor andere mensen. Als reactie hierop werd ik onbewust ook grof naar anderen toe om hen op afstand te houden en mijzelf te beschermen. Ik wilde niet meer dat ze mij pijn deden. Het “grappige” was dat ik mij voelde alsof ik er niet bij hoorde en ben mij daar vervolgens naar gaan gedragen. Selffulling prophecy. Zo kwam ik steeds verder van mijzelf en anderen te staan. Ik voelde me eenzaam en onbegrepen. Ik leefde wel, maar ik verkeerde continu in de overlevingsmodus. Ik was altijd bang in bijna elke situatie. Continu op mijn hoede scande ik de situatie.
Hierdoor woog ik continu mijn vriendschappen op de weegschaal. Ik wilde weten of ze me aardig vonden. Ik ging manipuleren, bondjes maken, roddelen over anderen. In de hoop dat die vriend dan de andere ook zouden afkeuren en mijn vriend zou blijven. Wel te verklaren achteraf maar behoorlijk ziek. Hierdoor verloor ik alle relaties die ik had. Ik maakte alles stuk. Iedereen liep van me weg. Onbewust duwde ik zelf iedereen van me af.
Verslavingen
Voetbal was mijn eerste liefde. Dit deed ik elke dag. Op zich een goede tijdsindeling. Op mijn 14de ontdekte ik alcohol, maar doordat m’n ouders er kort opzaten. Kon dit in eerste aanleg nog geen kwaad. Toen de realisatie kwam op mijn 18de dat ik geen profvoetballer zou worden viel mijn leven in elkaar. Ik was compleet stuurloos geworden en toen een maatje kwam met zo’n goed verhaal elke keer dat hij had geblowd en hoe geweldig dit was. Ben ik hier eigenlijk gewoon in mee gegaan. Ik heb blowen en alcohol drinken vervolgens jaren lang afgewisseld.
Daarnaast had ik nog andere verslavingen, die korter of langer du(u)r(d)en. Ik ben van nature verslavingsgevoelig. Als je je eenzaam en onbegrepen voelt, dan is vluchten in een andere wereld om je even goed te voelen een goede manier om je slechte gevoelens of gedachten even kwijt te zijn. Het vervelende is dat het natuurlijk elke keer weer terug komt, zonder dat het is opgelost.
Rollenspellen
Ik was van een vrolijk kereltje, verworden tot een bang mannetje die super onzeker en eenzaam was. Niemand had blijkbaar door dat mensen ver over mijn grenzen heen gingen. Als kind beleef je dit ook niet bewust. Je ondergaat het gewoon. Ik maskeerde dit door agressief gedrag te vertonen. Beter eerst een ander beledigen dan zij mij. Dan blijven ze op afstand, merkte ik onbewust op. Eerst deed ik dit alleen met woorden en langzaam veranderde mijn gedrag en houding ook. Blijkbaar deed ik dit goed, want mensen kregen een beeld van me van stoere kerel. Misschien wel terecht want ik had inmiddels redelijk wat vechtsporturen gemaakt en ging later naar het Korps Mariniers en de politie. Ik vocht heel wat af. Vaak tegen groepen. Dit was ik gewend. Ik kwam dus vaak in gevechten terecht door het beeld dat ik opriep. Leidinggevenden dachten dat ik zo was, dus plaatsten ze mij in teams waar het er ruig aan toe ging. Later realiseerde ik mij dat ik vooral tegen mezelf vocht. Ik deed stoer, maar ik ben een lief kereltje. Het zorgde er denk ik alleen maar voor dat ik verder van mezelf af kwam te staan. Het loste niets op. Toen ik na een aantal jaar na mijn burn-out Bram Bakker (pyschiater) in een programma hoorde zeggen dat je niet in een burn-out terecht komt door te hard te werken, maar juist omdat je te hard bezig bent geweest om jezelf te maskeren. Dacht ik in eerste instantie nog. Deze man snapt het niet.. Langzaam maar zeker druppelde het besef binnen. Ik speelde rollen. Dit deed pijn, want in mijn hoofd wilde ik altijd mezelf zijn. Dat zei ik ook altijd tegen iedereen. Ik ben mezelf en ik kan niet veranderen, want zo ben ik gewoon..
Gelukkig was dit niet zo! Ik moest alleen accepteren dat ik me al jaren voordeed als iemand anders en een aantal rollen had die ik speelde. Dit was afhankelijk van de situatie. Acceptatie bleek een groot woord te zijn, want als je er aan toegeeft dan zeg je eigenlijk. Ik laat mijn identiteit los waar ik mij al die tijd aan heb vastgehouden en waar ik mij veilig in voel. Dit is eng. Je moet en gaat jezelf opnieuw uitvinden als het ware. Dit is een heel proces. Stapje naar voren stap terug. Het mooie is als je het wil, dat je het dan ook kan. Wat fijn is als je er voor kiest om te stoppen in leven in angst maar juist in liefde wil gaan leven met jezelf en je omgeving. Je ook steeds meer liefde ontvangt.
Wat heeft geholpen is dat op de achtergrond altijd mijn gezin van herkomst achter mij heeft gestaan ondanks dat ze niet wisten hoe ze me konden helpen, waren ze er wel altijd. Ook heb ik een aantal vrienden overgehouden die eerlijk mij vertelden dat mijn gedrag laat ik het netjes zeggen. Niet te wensen overliet. Ik kon beginnen met veranderen omdat ik hun steun voelde om dit proces aan te gaan.
Veilig voelen
In 2016 ben ik gaan werken in de verslavingszorg. Dit is een belangrijke stap voor mij geweest. Ik kon tijdens deze periode weer een aantal lagen afpellen. Ik kwam namelijk in een team terecht waarin ik mij voor het eerst veilig voelde. Ik ontdekte wat het betekende om je veilig te voelen. Want hierdoor durfde ik mijzelf kwetsbaar op te stellen bij mijn collega’s. Ik ontdekte dat ik helemaal geen zelfvertrouwen had. Dat ik mij af en toe nog als een slachtoffer gedroeg. Toen dit besef binnenkwam schaamde ik mij enorm en heb ik dit meteen kenbaar gemaakt bij familie en vrienden met de mededeling dat het hier ook gestopt was. En nadat ik dit gedeeld had bij een intervisie voelde ik mij in eerste instantie naakt en dom. Hoe kon een vent van 40 jaar nou geen zelfvertrouwen hebben en zich gedragen als een slachtoffer. Ik dacht dat iedereen het wel zag. Maar omdat mijn collega’s dit liefdevol ontvingen en er respectvol mee omgingen opende dit mijn gedachten, gevoelens en hart. Dit was zo fijn. Al mijn collega’s waren bevlogen, eerlijk en durfden zich kwetsbaar en lerend op te stellen. Dit gaf mij veel inzicht en vertrouwen. Ik wilde al een tijdje mezelf zijn in alle situaties. Op deze plek kon ik dit mooi ontwikkelen. Ik ging ermee aan de slag. Van een eenzaam, angstig persoon die zich egoïstisch gedroeg, naar een liefdevol persoon die warme vriendschappen heeft en zichzelf ontwikkelt.
Ik wilde bijvoorbeeld al jaren dansen en nieuwe mensen leren kennen. Alleen angst voor mensen en schaamte hielden dit altijd tegen. Door daar stapsgewijs aan te werken dans ik nu soms een paar keer in de week en voel ik mij helemaal vrij in mijn hoofd en gevoel en heb ik ook geen last meer van schaamte om wie ik ben of hoe ik eruit zie. Ook op het gebied van mensen benaderen en nieuwe relaties aangaan heb ik mijzelf weten te veranderen van een agressief persoon via sub-assertief naar een assertief persoon. Dit is zo waardevol. Alles begint met je veilig voelen, dan komen de inzichten, de confrontatie van je eigen gedrag (soms is dit pijnlijk inderdaad!), maar je kan niet anders doen dan het te accepteren en daarna te bedenken hoe nu wel. Wat wil ik nou en wie ben ik?! Vanaf hier wordt het leuk! Geloof me! Ik zie dit ook steeds bij de deelnemers terug in hun proces. Vanuit de duisternis naar het licht toe werken.
De Sportprojecten
In de verslavingszorg mocht ik leiding geven aan het Sportproject Heerenveen. Jongeren en jongvolwassenen die vaak uit gezinnen kwamen waar geen liefde en ondersteuning voor hen was. Maar waar ze het zelf maar moesten uitzoeken of juist voor hun verslaafde of psychisch in de war zijnde ouders moesten zorgen van jongs af aan. Deze mensen deden mee aan het project omdat ze tijdelijk geen school of werk meer hadden. Vaak door sociaal-emotioneel, psychische of psychiatrische verslavingsproblemen of een combinatie hiervan.
Ik merkte dat ik van deze doelgroep juist heel blij werd. Dit kwam onder andere omdat ze kwetsbaar waren en geen zelfwaardering, zelfvertrouwen en zelfliefde ervaarden dat ik herkende van mijn eigen leven. Ik was alleen een stukje verder dan zij. Ik besloot om mij kwetsbaar op te stellen tijdens de ontbijtsessies, zodat ze van mij konden afkijken dat dit niet erg is, maar als je dit herkent en erkent dit juist een kracht kan worden. Zo zeg ik sindsdien als je er over denkt om mee te gaan doen aan een sportproject. Je kwetsbaarheid word je kracht. Want hier gaan we aan werken. Ik vertelde hen bijvoorbeeld dat ik net had ontdekt dat ik geen zelfvertrouwen had. En ik was 40 jaar oud! Maar toen ik het geaccepteerd had, kreeg ik rust en ben ik letterlijk opzoek gegaan naar zelfvertrouwen. Hoe kom je hieraan? Dit wilde ik weten. En zo ging ik op zoek. Eerst zoekend op internet en daarna herkende ik het bij anderen die het hadden om vandaar uit naar binnen te treden. Ik zag dat ik zelfvertrouwen nodig had om mijn leuke leven te leiden die ik zelf wil. Dit proces deelde ik aan tafel met de deelnemers. Puur om hen inzicht te bieden en om als voorbeeld te dienen om dit ook te doen. Het ongelofelijke gebeurde, stuk voor stuk begonnen zij zich ook kwetsbaar op te stellen. Ik zag en voelde hen opbloeien. Ondanks mooie verre vakanties die ik heb ondernomen, was dit toch echt de mooiste reis!
De Sportprojecten zijn dus gericht op het welzijn en welbevinden van mensen, die tijdelijk, langdurig of dreigen uit te vallen. Als je jezelf kan accepteren, ben je al een heel eind om in harmonie met jezelf te kunnen leven. Als je daarnaast zelfvertrouwen en eigenwaarde ontwikkelt kom je op een gegeven moment op een punt, waar het helder wordt wat echt daadwerkelijk bij je past. Waarna je keuzes kan maken voor een nieuwe opleiding of baan die je als gegoten zit. Als dit zo is dan stroom je duurzaam uit. Waarmee ik bedoel dat mensen niet terugvallen op een uitkering of kunnen afschalen qua zorgbehoefte.
Met dit persoonlijke stuk hoop ik je te inspireren en kracht te geven om de stap te durven nemen om met ons mee te doen om jou te vinden. Want jij bent het waard!
Liefs en knuffel Anne Jan
